Orlistat np. pod marką ALLI, XENICAL

1-((3-hexyl-4-oxo-2-oxetanyl)methyl)dodecyl-2-formamido-4-methylvalerate

Dostępność: dobra
Podrabiany: brak danych
Dla kobiet: tak
Dla początkujących: tak
Dawkowanie:  120-180 mg dziennie lub więcej
Skutki uboczne: niewielkie lub średnie
Zastosowanie: redukcja, leczenie otyłości
Okres półtrwania: 1-2 h [3]
Typowa długość cyklu: kilka tygodni
Aromatyzacja: nie
Sposób podawania: doustnie
Wpływ na receptory β1: nie
Wpływ na receptory β2: nie
Wpływ na receptory β3: nie
Wpływ na receptory 5-HT: brak
Dawka śmiertelna (LD50):  nawet podawanie dawek: 1 g/kg masy ciała (pies), 2 g/kg masy ciała (2 tygodniowy szczur) oraz 5 g/kg masy ciała nie przyniosło objawów toksyczności [4]

Orlistat został dopuszczony do stosowania w USA w 1999 roku (zgoda FDA) [3]. Jest jedynym zarejestrowanym w Polsce lekiem do leczenia otyłości; blokuje przyswajanie kwasów tłuszczowych poprzez hamowanie aktywności lipazy trzustkowej i żołądkowej przez co upośledza wchłanianie tłuszczów) [1]. Właściwie produkcja podobnych środków świadczy o desperacji i braku myślenia u ludzi – wystarczy ograniczyć podaż kalorii, a nie jeść i ograniczać wchłanianie np. tłuszczy. Cóż, nikt nie wyciągnął nauczki z historii związanej z sibutraminą czy fenfluraminą. Początkowo przyjęto je owacyjnie, później musiano wycofać z użycia przez skutki uboczne.

Skuteczność farmakologicznych środków odchudzających w kolejności od najlepszych po najgorsze przedstawiała się następująco [2]:

1. fentermina oraz topiramat,
2. liraglutyd,
3. naltrexone/bupropion,
4. lorcaserin
5. orlistat,.

Pod względem tolerancji, skutków ubocznych od najlepszych po najgorsze lista przedstawiała się następująco:

1. naltrexone/bupropion,
2. lorcaserin
3. fentermina oraz topiramat,
4. liraglutyd,
5. orlistat.

Najczęstsze skutki uboczne:

• naltrexone/bupropion – nudności,
• lorcaserin – bóle głowy,
• fentermina oraz topiramat – parestezje,
• liraglutyd – nudności,
• orlistat – oleiste plamienie.

Orlistat

Orlistat to jedyny zarejestrowany w Polsce lek do leczenia otyłości; blokuje przyswajanie kwasów tłuszczowych poprzez hamowanie aktywności lipazy trzustkowej i żołądkowej, przez co upośledza wchłanianie tłuszczów [3]. W USA orlistat został dopuszczony do obrotu przez FDA w 1999 roku. Jak pisałem – ludzie leczą skutki, nie szukają przyczyn.  Zamiast ograniczyć podaż kalorii w diecie – z węglowodanów i tłuszczy, wolą brać orlistat – który nie pozwala przyswajać się tłuszczom. Bezsensowne działanie.

W każdy razie, w badaniu z 2006 roku orlistat (60 oraz 120 mg), trzy razy dziennie porównano z placebo w czasie 6 miesięcy:

• 42,3% osób biorących 60 mg orlistatu (tj. 191 osób z 452),
• około 44,6% (201 z 451) biorących 120 mg orlistatu,
• 23% biorących placebo (103 z 448 osób)

odnotowało spadek masy ciała wynoszący 5% lub więcej.

Jeżeli chodzi o spadek 10% masy ciała lub więcej, efekt odnotowano u:

• 14,6% osób biorących 60 mg orlistatu (tj. 66 osób z 452),
• 17,1% osób biorących 120 mg orlistatu (tj. 77 z 451 osób),
• 5,6% osób biorących placebo [2].

W kolejnym z badań [7] pacjentów leczonych metforminą lub metforminą + pochodną sulfonylomocznika przydzielono losowo do 2 grup, w których przez 52 tygodnie otrzymywali doustnie odpowiednio:

• orlistat 120 mg 3 x dz.
• placebo.

U wszystkich chorych przeprowadzono szkolenie dietetyczne i zalecono im stosowanie diety redukcyjnej pozwalającej na zmniejszenie masy ciała o 0,25-0,5kg/tydz. (zalecany skład: węglowodany 50%, białko 20%, tłuszcze 30%; maks. spożycie cholesterolu 300 mg/d). W 24. tygodniu badania kaloryczność diety zmniejszono o 200 kcal/d (do min. 1200 kcal/d).

Po upływie 52 tygodni badania w grupie orlistatu, w porównaniu z grupą placebo, stwierdzono:

• większą redukcję masy ciała (o 4,6% vs 1,7%; p <0,0001);
• u większej liczby chorych redukcję masy ciała o >=5% (39,0% vs 15,7%; p = 0,008) i o >=10% (14,1% vs 3,9%; p = 0,003);
• większe zmniejszenie glikemii na czczo (o 2,0 mmol/l vs 0,7 mmol/l; p = 0,02);
• zmniejszenie dobowej dawki metforminy,
• większe zmniejszenie stężenia cholesterolu całkowitego,
• większe obniżenie skurczowego ciśnienia tętniczego,
• brak statystycznie istotnej różnicy pod względem rozkurczowego ciśnienia tętniczego oraz stężeń cholesterolu HDL i triglicerydów.

Czy orlistat jest genotoksyczny?

[…] Pojęcia „genotoksyczny” i „genotoksyczność” odnoszą się do czynników lub procesów powodujących zmianę struktury, treści informacji lub podziału DNA, łącznie z tymi, które powodują uszkodzenie DNA poprzez zakłócenie normalnych procesów replikacji lub które w sposób niefizjologiczny (tymczasowo) zmieniają jego replikację. Wyniki badań genotoksyczności traktuje się zwykle jako wskaźniki skutków mutagennych [5].

Orlistat został przebadany i dopuszczony do stosowania u ludzi. Cóż, to żadna odpowiedź na pytanie czy jest bezpieczny. Sibutramina, fenfluramina, fenmetrazyna, phenylpropanolamina (norefedryna), mediator (benfluorex),  rimonabant i setki innych leków też „intensywnie badano”, dopuszczono do stosowania u ludzi, a potem z hukiem wycofano (niektóre z nich np. benfluorex wiąże się z setkami zgonów i tysiącami powikłań w sercu). Niestety, istnieją wątpliwości czy orlistat nie powoduje efektów genotoksycznych. W jednym z badań [6] limfocyty wystawiono na orlistat  (250, 500 oraz 1000 μg/ml), sibutraminę (250, 500 oraz 1000 μg/ml) oraz kofeinę (25, 50, 75, 100, 125 oraz 150 μg/ml). Orlistat i sibutramina były genotoksyczne. Sibutramina (wycofana od 2010 r.) była bardziej niebezpieczna. Kofeina była genotoksyczna w stężeniu 125 μg/ml i większej. Jednoczesne podawanie orlistatu z kofeiną zmniejszyło uszkodzenia DNA wywoływane przez orlistat [6].

Dodatkowo orlistat ma negatywny wpływ na witaminy, gdyż wiele z nich jest rozpuszczalnych w tłuszczach – więc nie są wchłaniane (A, D, E, K).

Skutki uboczne:

• Bardzo często występowały: tłuszczowe plamienie, gazy z wydzieliną, parcie na stolec, tłuszczowe, oleiste stolce, wzdęcia z oddawaniem gazów, luźne stolce. Zgłaszano pojedyncze przypadki krwawienia z odbytu. W razie ich wystąpienia należy koniecznie zasięgnąć porady lekarskiej.   W przypadku wystąpienia innych, niewymienionych objawów niepożądanych, należy również poinformować o nich lekarza.   Lek stosowany zgodnie z zaleceniami nie wpływa na sprawność psychofizyczną i zdolność prowadzenia pojazdów oraz obsługę maszyn [3,8].

Administrator serwisu uznaje zjawisko dopingu i stosowania niedozwolonych substancji w sporcie, a także wbrew zaleceniom medycznym, za skrajnie naganne, nieuczciwe i niemoralne. Jakiekolwiek  informacje zawarte w artykułach dotyczących dopingu i farmakologii nie mogą być traktowane ani służyć jako instruktaż. Treść artykułów przedstawia jedynie zebrane informacje dotyczące powyższego tematu. Stosowanie dopingu niesie za sobą ryzyko utraty zdrowia oraz w wielu przypadkach nawet utraty życia.

Referencje:

1. Farmakologiczne leczenie otyłości Pharmacological treatment of obesity http://www.czytelniamedyczna.pl/4435,farmakologiczne-leczenie-otylosci.html
2. “Effectiveness, tolerability and practical application of the newer generation anti-obesity medications” http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4831638/
3. https://www.drugs.com/ppa/orlistat.html
4. http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/EPAR_-_Scientific_Discussion/human/000154/WC500058424.pdf
5. https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/appmanager/ciop/pl?_nfpb=true&_pageLabel=P30001831335539182278&html_tresc_root_id=19559&html_tresc_id=300001707&html_klucz=19558&html_klucz_spis=
6. Chakrabarti M1, Ghosh I1, Jana A1, Ghosh M1, Mukherjee A1. “Genotoxicity of antiobesity drug orlistat and effect of caffeine intervention: an in vitro study.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27707005
7. J.M. Miles, L. Leiter, P. Hollander, T. Wadden, J.W. Anderson, M. Doyle, J. Foreyt, L. Aronne, S. Klein Diabetes Care, 2002; 25: 1123-1128 “Wpływ orlistatu na masę ciała i kontrolę glikemii u otyłych chorych na cukrzycę typu 2 leczonych metforminą”
8. https://www.doz.pl/leki/p6513-Alli